Je bent wilsonbekwaam als je niet meer kunt zeggen wat je wilt of wenst. Of als je niet begrijpt wat het gevolg is van een voorgestelde behandeling.
De oorzaak van wilsonbekwaamheid is soms plotseling, bijvoorbeeld door een auto-ongeluk of een herseninfarct. Maar het kan ook het gevolg zijn van een langdurig ziekteproces zoals dementie.
Als je wilsonbekwaam bent dan ben je de regie over je eigen leven kwijt en moet een ander voor jou beslissingen nemen. Over je (medische) behandeling, verzorging en wensen met betrekking tot euthanasie.
De (wettelijk) vertegenwoordiger is de persoon die voor je beslist. Dat kunnen zijn:
Als een vertegenwoordiger kan aantonen wat je behandel- of euthanasiewensen zijn en dat zonder twijfels en onduidelijkheden aan een arts kan uitleggen, is dat ideaal. Als dat niet het geval is, en dat gebeurt regelmatig, dan moeten je naasten en de arts die keuzes maken. Vaak ontstaat er dan onduidelijkheid en moeten ze naar beste vermogen bepalen wat je gewild zou hebben. De arts zal je uiteraard behandelen. Maar kan geen rekening houden met eventuele specifieke wensen. Een euthanasieverzoek bijvoorbeeld, iets wat wettelijk gezien alleen opgesteld kan worden als je nog wilsbekwaam bent, zal daarmee dus niet gerespecteerd kunnen worden.
Misverstand nummer 1: “Ik neem aan dat mijn partner precies weet wat ik wil. Dat hoef ik daarom niet op papier te zetten.” In de praktijk blijkt dit vaak een misvatting te zijn. De partner weet vaak niet zo goed wat de wensen zijn en daarmee ook de arts niet. Wat het lastig maakt om jou volgens jouw wensen te behandelen."
Misverstand nummer 2: "Mijn broer en ik dachten allebei te weten wat papa wilde. Echter, we bleken flink verschillende verhalen aan de arts te vertellen. Antwoord van de arts: “Heren, als u het niet eens bent, dan is het voor mij lastig om de wensen van uw vader te volgen.”
Als je die die onduidelijkheden wilt voorkomen en zelf de regie wilt behouden over jouw behandeling als je wilsonbekwaam bent, dan is een wilsverklaring de juiste oplossing. Daarin geef je aan welke medische behandelingen of zorg je wilt. Ook kun je eventuele euthanasiewensen aangeven en bepalen wie jouw vertegenwoordiger is.